Skip Navigation

National Geographic Society Este programa se distribuye en los Estados Unidos y Canadá por National Geographic y EHD. [obtenga más información]

DVD ilustrado plurilingüe

La biología del desarrollo prenatal




ਪ੍ਰਸੁਤੀਪੁਰਵ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਜੀਵਵਿਗਿਯਾਨ

.ਪੰਜਾਬੀ [Punjabi, Eastern]


 

Descargar versión en formato PDF  ¿Qué es PDF?
 

Capítulo 40   3 a 4 meses (12 a 16 semanas): papilas gustativas, movimientos mandibulares, reflejo perioral, primeros movimientos

11 ਤੇ 12 ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦਾ ਭਾਰ ਲਗਭੱਗ 60% ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

12 ਹਫਤੇਂ ਗਰੱਭ ਅਵਸੱਥਾ ਦਾ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਜਾਂ ਤਿਮਾਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਮੂੰਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੁਣ ਅਲਗ ਅਲਗ ਸੁਆਦ ਦੇ ਮੁਕੁਲ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾੰਦੇ ਹਨ।
ਜਨਮ ਹੋਣ ਤੱਕ, ਸੁਆਦ ਦੇ ਮੁਕੁਲ ਸਿਰਫ ਜੂਬਾਨ ਤੇ ਮੁੰਹ ਦੇ ਤੱਲ ਉੱਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

12 ਹਫਤੇਂ ਤੋ ਹੀ ਆੰਤ ਵਿੱਚ ਹਰਕਤਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਅਗਲੇ 6 ਹਫਤਿਆਂ ਤੱਕ ਚਲਦੀ ਹੈ।

ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਤੇ ਨਏ ਜਨਮੇ ਕੋਲਨ ਦੁਆਰਾ ਬਾਹਰ ਕੱਢੇ ਗਏ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਮੇਕੋਨੀਯਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਾਚਨ ਐਨਜਾਈਮੋਂ ਪ੍ਰੋਟੀਨਸ, ਤੇ ਮਰੀ ਹੋਈ ਕੋਸ਼ੀਕਾਵਾਂ ਜੋ ਪਾਚਕਨਾਲ ਦੁਆਰਾ ਛੱਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

12 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ, ਉਪਰੀ ਅਵਯਵ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਲਗਭੱਗ ਆਖਰੀ ਅਨੁਪਾਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਿੱਚਲੇ ਅਵਯਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਅਨੁਪਾਤ ਤਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਸਤੇ ਥੋਡ਼ਾ ਜਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲਗਦਾ ਹੈ।

ਪੀਠ ਤੇ ਸਿਰ ਦੇ ਉਪਰੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦਾ ਪੁਰਾ ਸ਼ਰੀਰ ਹਲਕੇ ਸਪਰਸ਼ ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰੀਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਲਿੰਗ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕੀ ਬਾਲਿਕਾ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਆਪਣੇ ਜਬਡ਼ੇ ਨੂੰ ਬਾਲਕ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਤੋ ਜਿਆਦਾ ਹਿਲਾਉੰਦਾ ਹੈ।

ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰੀਆ ਵੇਖੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰੀਆ ਸ੍ਵਰੂਪ ਮੁੰਹ ਖਿੱਚ ਲੈੰਦਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਉਹ ਮੁੰਹ ਦੇ ਕੋਲ ਉੱਤੇਜਿਤ ਕਰਨ ਤੇ ਮੁੰਹ ਖੋਲ ਲੈੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰੀਆ ਨੂੰ "ਰੂਟੀੰਗ ਰੀਫਲੈਕਸ" ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਜਨਮ ਤੋ ਬਾਦ ਵੀ ਚਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਨਵਜਾਤ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਨੂੰ ਸਤਨਪਾਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੇ ਚੂਚਿਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਗਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰਾਵ ਹੌਣਾ ਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਿਵੇਂ-ਤਿਵੇਂ ਚੇਹਰਾ ਪਰੀਪਕੱਵ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

15 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ, ਖੂਨ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੋਸ਼ੀਕਾਵਾਂ ਆਉੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਬੋਨ ਮੈਰੋ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਗੁਣਾ ਹੋ ਜਾੰਦਿਆਂ ਹਨ। ਜਾਦਾਤਰ ਖੂਨ ਕੋਸ਼ੀਕਾਵਾਂ ਇਥੇ ਹੀ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।

ਯਧਪਿ 6 ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭ੍ਰੂਣ ਵਿੱਚ ਹਲਚੱਲ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਗਰੱਭਵਤੀ ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੀ ਹਲਚੱਲ ਦਾ ਆਭਾਸ 14 ਤੇ 18 ਹਫਤਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਰੂਪ ਨਾਲ, ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਕ੍ਵਿਕਨਿੰਗ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।